Duurzame technieken in gebouwen

John Vandeleur, ingenieur Technieken, is via MULTI.engineering al enkele jaren freelance aan de slag bij Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA), de grootste gezondheidszorgorganisatie van België. Dagelijks buigt hij zich over de verduurzaming van alle technieken binnen ZNA. John is dan ook de geknipte persoon om een boom op te zetten over duurzame energie, het belang van onderwijs hierover en hoe eenvoudig het is voor een ingenieur Technieken om zichzelf terug te verdienen.

Met tien sites, drie algemene ziekenhuizen, zes gespecialiseerde ziekenhuizen, zeven dagcentra, een psychiatrisch verzorgingstehuis en een woonzorgcentrum is ZNA een megaspeler in de Belgische gezondheidszorg. Er werken 6.500 mensen, waaronder 600 artsen. “Een ziekenhuis is sowieso al een bedrijf met een stevige omvang en heel wat uitdagingen. Door de schaalgrootte van ZNA is dat nog veel meer het geval. De schaalgrootte van de projecten en de aanwezigheid van bijna alle soorten technieken creëren altijd een boeiende opdracht”, steekt John Vandeleur van wal.

Wat houdt je functie als ingenieur Technieken bij ZNA precies in?

John Vandeleur: Ik ben projectingenieur en projectmanager. Mijn taak bestaat erin om alle projecten met een grote verscheidenheid aan technieken uit te werken, te begeleiden en op te volgen. Denk aan energievoorziening, verwarming, ventilatie, koeling, airco en een klein beetje bouwkunde … Zo ben ik momenteel bezig met een renovatieproject voor de stookplaats op één van de ZNA-sites. Ik zorg ervoor dat alles van voorbereiding tot uitvoering op de voet wordt opgevolgd.

Welke impact had de coronapandemie op jouw job?

John Vandeleur: Een hele grote. Ziekenhuizen stonden natuurlijk pal in het centrum van de Covid-19-crisis. De hele organisatie van ziekenhuizen en hun technieken passeerden systematisch de revue. Zo was er eerst aandacht voor de aanpassing van de spoedafdelingen en de opsplitsing tussen corona- en niet-coronapatiënten. Daarna werd de focus verlegd naar het wijzigen van ventilatie- en koelingsystemen. Ik ben intussen al meer dan 10 jaar actief in ziekenhuizen en laat me zeggen dat het een hele drukke én uiterst boeiende periode was.

Duurzaamheidstrein

Hoe kan je als ingenieur Technieken je meerwaarde voor een organisatie aantonen?

John Vandeleur: Dat is op zich vrij eenvoudig, zeker in een groot bedrijf als een ziekenhuis. De kostprijs om een ingenieur Technieken in te zetten is immers peanuts vergeleken bij de torenhoge energiefacturen die ziekenhuizen moeten ophoesten. Wanneer je als ingenieur Technieken in het kader van specifieke projecten in duurzame alternatieven kunt voorzien, en er veel minder kWh verbruikt wordt, verdien je jezelf makkelijk terug.

Hoe kijken ziekenhuizen aan tegen duurzaamheid?

John Vandeleur: Elk ziekenhuis zit op de duurzaamheidstrein, het ene weliswaar al wat verder dan het andere. Duurzame technieken zijn de dag vandaag in eerste instantie nog altijd duur en hebben bijgevolg nog steeds een hoger prijskaartje dan de ingeburgerde alternatieven. Maar door de snelle stijging van de energiekosten worden duurzame oplossingen nu toch vaker en sneller overwogen. De mindset is aan het veranderen. De meeste duurzame technieken bestaan immers al een hele tijd. Alleen heeft het kostenplaatje de massale verspreiding ervan tegengehouden. Die mind shift is nu echter bereikt door de explosie van de energiekosten.

Het is eigenlijk vrij eenvoudig: elke kans die je hebt om een duurzame oplossing te implementeren, moet je grijpen. We maken vandaag zoveel mogelijk installaties op de ZNA-sites future proof. Bovendien wordt er al geanticipeerd op uitbreidingen van die installaties in de toekomst

Welke aspecten inzake duurzaamheid komen vooral aan bod in ziekenhuizen?

John Vandeleur: Verwarming, koeling en ventilatie zijn uiteraard heel belangrijk. Daarnaast is er in ziekenhuizen een heel grote vraag naar sanitair warm water. Het is niet altijd eenvoudig om hiervoor een duurzame oplossing te vinden. Vaak komt het er dan op neer om compromissen en optimalisaties te zoeken en pragmatisch naar oplossingen toe te werken.

Diplomatie

Over welke kwaliteiten moet een ingenieur Technieken beschikken, naast expertise en vakkennis?

John Vandeleur: Duurzaamheid en technieken hebben raakpunten met tal van domeinen in een ziekenhuis. Dit maakt dat er continu overleg gevoerd wordt met de preventiedienst, medische dienst, technische diensten, aannemers, … Met al die mensen moet je tot een consensus komen. Diplomatie en transparante communicatie zijn essentiële aspecten van mijn job. En ook mijn diploma Bouwkunde komt al eens van pas, bijvoorbeeld als we een zware koelinstallatie tot op de tiende verdieping moeten krijgen (lacht).

In hoeverre wordt er in de ingenieursopleidingen aandacht besteed aan duurzame technieken?

John Vandeleur: Ik hoorde bij de eerste lichting die duurzaamheid als uitbreiding op technieken in gebouwen in het curriculum kreeg. Duurzaamheid zelf was geen apart vak in de studies Industrieel Ingenieur Bouwkunde. Ik heb daarvoor gedurende twee jaar een bijkomende opleiding gevolgd in Leuven (ATIC). Vandaag is duurzaamheid wel opgenomen in de opleiding tot industrieel ingenieur. Dat is een goede zaak, want zo zullen er ook meer ingenieurs Technieken met kennis van duurzame oplossingen afstuderen. En dat zal de aandacht voor duurzaamheid alleen maar vergroten.

Bedankt voor dit gesprek!

Wil je graag als engineer aan de slag? Bekijk dan zeker onze vacatures